Waa maxay noloshu? Aas-aaska Biology-ga

Waa maxay nolosha? Baro waxyaabaha aasaasiga ah ee nolosha iyo sidoo kale doodaha socda ee ku saabsan qeexidda nolosha. Maxay tahay tan lagu tilmaamayo nolosha? Sidee baan u sheegi karnaa in hal shey nool yahay mid kalena uusan ahayn? Dadka intooda badani waxay leeyihiin faham macquul ah oo ku saabsan waxa ay macnaheedu tahay in ay noolaadaan. Si kastaba ha ahaatee, waa wax aad u adag in la yimaado qeexitaan qeexan oo nolosha ah. Sababtan awgeed, qeexitaanno badan oo nolosha ah ayaa ah qeexitaanno shaqeynaya-waxay noo ogolaanayaan in aan kala saarno waxyaabaha nool iyo kuwa aan nooleyn, laakiin maaha inay dhab ahaan nolosha qeexaan. Si aan u kala soocno, waa in aan la imaanaa liiska astaamo ah, sida dabeecad aan caadi aheyn  oo lagu garan karo noolaha nool          Astaamaha Noolaha Biologists waxay aqoonsadeen sifooyinka kala duwan ee dhammaan noolaha nool ee aynu ognahay. Inkasta oo ay jiraan waxyaabo aan kuwa nooleyn muujin karaan s...

Force (Xooga)

Xoogaga (Forces) iyo Sharciyada Newton


Xoogagga shaqada



Xoogu waa awooda sababta inay badisho jihada ama xawaraha shayga.
inta badan saan soo sheegnay waa riixid ama jiidin

Waxaan u isticmaalnaa erayada sida dardargelinta(accelaration), xawaaraha joogtada ah(constant speed) iyo istaagida (stationary) si loo sharaxo dhaqdhaqaaqa(motion). Xoogagga lagu dhaqaajiyo shay waxay sababi karaan dhaqdhaqaaqa shaygaas in uu is baddalo. Sharciga Koowaad  iyo Sharciga Labaad ee Newton wuxuu sharxayaa noocyada kala duwan ee dhaqdhaqaaqa

Dhaqdhaqaaqa dhamaan walxaha kor u qaada, hoos u dhigaya ama beddelaya jihada waxaa xukuma Newton's Second Law of Motion. Fiisigiska waxaan isticmaalnaa Sharciga Labaad ee Newton si uu u sharaxo noocyada kala duwan ee dhaqdhaqaaqa iyo in la sameeyo xisaabaadka ku lug leh xoog, xajmiga iyo dardargelinta.

Xoogaga isku dheelitiran iyo Xoogaga aan isku dheelitiranayn



'Dhaqaaq aan isbadilin' waa marka jidhku nasanayo ama uu si xawli leh uu ku socdaalayo xawaaraha toosan.Xoogaga isku dhafan ayaa mas'uul ka ah dhaqdhaqaaqa aan isbeddelin.
Xoogaga isku dhafan waa awood kuwaas oo xoogba xooga kale meesha ka saarayo. Waa dagaal, halkaas oo koox kastaa ay si siman u soo jiidanayso, waxay tusaale u tahay xoogagga isu-dheellitiran. Xadhiggu wuxuu yeelanayaa dardargelinta eber iyada oo la raacayo tallaabooyinka xoogaga dheellitiran. Sidaa darted waxay ahaan doontaa mid taagan.

Xoogaga isku dheelitiran waa xoogag isku awood ah ama bar bar ah.

Ganida rocket-ka waxay tusaale u noqoneysaa xoog aan isku dheelitirnayn. Rocket-ku wuxuu udardargalayaa kor. Iskeelka isdhaafsiga : T(thrust) oo ka soo koraya mashiinka rocket-ka ayaa ka weyn miisaanka rocketka: W (weight) ee nidaamka rokaasta. Maadaama dheelitirka xoogga: T kor ukacaya wuxuu ka weyn yahay xoogagga Isbarbardhigga: W  hoos, saameynta xoogagan kama tirtirayo awooda kan kale. Xoogu waa mid aan isku dheelitirnayn.

Comments